1 Nisan dediğimizde hepimiz aklına, dünyanın birçok yerinde olduğu gibi, şaka yapmak, gelir. Çünkü, 1 Nisan Şaka Günü’dür. Çıkış noktasıyla ilgili çeşitli rivayetler var. En çok kabul gören görüşlerden biri; 16. yüzyıla kadar yeniyılın ilk günü olarak kabul edilen 1 Nisan’ın, 16. yüzyılda Fransa’da 1 Ocak’a alınmasına rağmen birçok kişinin bundan bihaber, yeni yılı 1 Nisan’da kutlamaya devam etmesi ve bu şekilde kutlamaya devam eden kişilerle dalga geçilmesidir. Bu haliyle Avrupa’nın birçok yerinde April Fools’ Day, şeklinde anılır. Çıkış noktasını Roma’ya, hatta daha da öncesinde pagan kültürüne kadar tarihleyenler de var, ancak yazımızın konusu bununla ilgili değil. Biz İspanyol ( ve tabi Latin Amerika) kültüründeki Şaka Günü ile ilgileniyoruz ve işte o gün de, 28 Aralık’a tekabül ediyor ve “El Dia de los Santos Inocentes” adıyla biliniyor.
Evet, İspanyollar, 1 Nisan’ı şaka günü olarak kutlamıyorlar. (Hatta dünyada bir tek İspanyollar ve Latin Amerikalılar, 1 Nisan’ı şaka günü olarak kutlamıyorlar.) Onlar için, şaka günü, 28 Aralık. “El Dia de los Santos Inocentes” ismi, “Günahsız Azizler Günü” ya da “Masum Azizler Günü” olarak çevrilebilir belki. Zaten çıkış noktası da, dini bir olaya dayanıyor. Matta İncili’nde “Masumların Katli” bölümünde de anlatıldığı gibi; Kudüs’ü yöneten Kral Hedod, yaptığı zalimliklerle tanınmaktadır. Öyle zalimdir ki, Hz. İsa’nın doğumunu izleyen 6 Ocak’ta, Beytüllahim’de son iki yılda doğmuş olan tüm çocukların öldürülmesi emrini verir, böylece Kudüs’ün kralı olacağı bildirilen Hz. İsa’yı daha çocukken ortadan kaldırmayı amaçlamaktadır. Hz. İsa öldürülemez, ama o sırada, 2 yaşından küçük birçok masum çocuk, zalim kral Hedod emriyle öldürülmüş olur. Yıllar sonra ( ilk kez 5. yüzyılda anıldığı düşünülmektedir.) kilise, bu katliamın yapıldığı tarihi 28 Aralık olarak belirler ve “El Dia de los Santos Inocentes” adını vererek, bu günü bu masum çocukların hatırlanması için bir anma günü olarak sayar.
Peki, bu trajik olay nasıl oluyor da bugün bir şaka günü olarak kutlanıyor? Bu konudaki görüş de şu: 28 Aralık, kiliselerde dini bir anma günü olarak hatırlanırken, ayin sırasında papaza yardım eden çocuklar bu sırada şakalar da yapmaya başlarlar, çünkü çocukluk böyle bir şey. Zamanla bu şakalar sadece kilisede değil, aile ve arkadaşlar arasında da yapılmaya başlanır. Böylece, 28 Aralık insanların birbirlerine şaka yaptıkları bir gün olagelir. Tabi, burada anma gününün ismindeki “inocente” ifadesinin de katkısını unutmamak gerekir. Aslında “masum, günahsız” anlamında gelen “inocente”, şaka yapılan, aptal yerine konan insanları anlatmak için “saf, aptal, şaşkın” gibi anlamlara da gelmeye başlar. Böylece, Kudüs’ün masum çocukları, olur size, aptal yerine konan, şaka mağduru saf insanlar!
Bugün, İspanyol Şaka Günü’nün dini arka planı unutulmuştur ve İspanyollar, dünyanın geri kalanının 1 Nisan’da yaptığı gibi, 28 Aralık’ta birbirlerine şaka yaparlar. İş yerinde birbirlerine şaka yapanlar, öğretmenlerine şaka yapan öğrenciler, eşek şakaları, telefon şakaları… Bir şaka gününden neler anlıyorsak, hepsi! Hatta, bugünde gazete manşetleri yalan haberlerle çıkar. Yani, şöyle diyelim; başka günlerde pek emin olamasanız da, en azından 28 Aralık’ta gazetede çıkan haberlerin yalan olduğunu bilirsiniz.
Tabi artık teknoloji sayesinde, şaka yapan uygulamalar, hazır Whatspp ve Instagram mesajları da şaka gününe dahil oldu. Ve 2020 yılında, tam da pandeminin ortasında kimilerini güldürdü, kimilerinin sinirlerini daha da bozdu elbette:) Anormalin ortasında normale biz de devam edelim ve yazımızı bugüne yakışır bir cümleyle bitirelim: Feliz Dia de los Inocentes!
Yorumlar
Yorum Gönderme